We merken het allemaal in onze portemonnee: torenhoge energiekosten, gestegen grondstofprijzen bij de aannemer en een gepeperde rekening voor een matig gevuld karretje bij de supermarkt. De krantenkoppen liegen er niet om. Inflatie heeft na de coronacrisis wereldwijd plots de kop opgestoken. Is er sprake van hyperinflatie?
Laten we eerst even stilstaan bij de definitie: inflatie. Wat houdt dit begrip precies in? Wanneer is er eigenlijk sprake van hyperinflatie? Hoe zagen de inflatiecijfers er in Nederland historisch gezien uit? Hoe ontstaat inflatie eigenlijk? Hoe kan inflatie anno 2022 deze vorm aannemen en wat zijn de vooruitzichten voor 2023? Hoe kan een overheid zich tegen inflatie wapenen? En last but not least hoe kunt u hier als belegger mee omgaan?
Wat is hyperinflatie?
Inflatie staat letterlijk voor geldontwaarding ofwel: het minder waard worden van geld door prijsstijgingen. Het begrip hyperinflatie doelt, zoals het woord al doet vermoeden, op een zeer sterke inflatie.
Waar een normale inflatie een prijsstijging van enkele procenten per jaar behelst, kent hyperinflatie dusdanige prijsstijgingen dat de prijzen zelfs per dag kunnen toenemen. We spreken pas echt van hyperinflatie bij een inflatie van meer dan 50 procent per maand. Dat is nu gelukkig nog heel, heel ver weg.
Hoe hoog was de inflatie de afgelopen jaren?
De inflatie bedroeg in Nederland voor het eerst sinds 1975 weer meer dan 10 procent. Dit jaar heeft het inflatiecijfer in Nederland zelfs de 17% weten te bereiken. Als we de cijfers van het CBS erbij pakken en terugkijken naar de afgelopen eeuw, dan zien we dat het huidig inflatieniveau lange tijd niet meer aan de orde is geweest.
Inflatie in Nederland van 1900 t/m september 2022
Waarom is de inflatie nu zo hoog en wat zijn de vooruitzichten?
Dat de inflatie nu zo hoog is heeft verschillende redenen.
1. Staatssteun
Tijdens de coronacrisis hebben de geldpersen van de Europese Centrale Bank (ECB) en de Federal Reserve (Fed) overuren gedraaid. De Europese en Amerikaanse overheden hadden geen andere keus dan steunmaatregelen te nemen om de economie op peil te houden en te voorkomen dat bedrijven omvielen. Om deze staatssteun te betalen werd er in rap tempo extra geld gecreëerd. Dit resulteerde in een toename van het geldaanbod
Dat er nieuw geld in omloop komt is niets nieuws. Dat dit de economie aanwakkert en prijzen opdrijft is ook bekend. Maar dat de inflatie op primaire levensbehoeften zoals energie en dagelijkse producten zoals brood, groente en fruit zo’n weerslag zou hebben? Dat zagen we niet aankomen.
2. Oorlog in Oekraïne
Het zal niemand zijn ontgaan dat de oorlog tussen Rusland en Oekraïne ook heeft bijgedragen aan de inflatie. Nadat Poetin de gaskraan naar Europa dichtdraaide, stegen de energieprijzen immers fors. Daarnaast exporteerde Oekraïne plots minder graan, waardoor ook de prijzen van brood en andere graanproducten stegen. Oekraïne staat immers bekend als de ‘graanschuur van Europa’.
3. Consumenten geven massaal geld uit na corona
Inflatie op luxe consumentengoederen (zoals meubels, kleding, elektronica en reizen) lag voor dit jaar in de lijn der verwachting. Menig Nederlander had immers door de coronacrisis extra spaargeld op de plank liggen, klaar om eindelijk uit te geven. Een sterke vraag naar producten heeft een forse prijsstijging als gevolg. Schaarste drijft prijzen immers op.
Hopelijk dempt het aangekondigde prijsplafond voor energieprijzen en de gestegen rente de inflatiecijfers vanaf het nieuwe jaar en komen markten weer wat tot rust. Vooralsnog ziet het ernaar uit dat de prijzen voor voedingsmiddelen, meubels, kleding en elektronica in 2023 blijven doorstijgen. Dat voorspelt het Economisch Bureau van de Rabobank en het Centraal Planbureau (CPB).
De bankeconomen gaat ervan uit dat de gemiddelde prijsstijging uitkomt op 3,4 procent voor komend jaar. Hierin is het effect van het prijsplafond meegenomen. Het CPB rekent daarentegen op een inflatie van 2,6%.
Wat doet de ECB tegen de inflatie?
De ECB is verantwoordelijk voor het monetaire beleid van de Europese Unie. De basisdoelstelling is het handhaven van de prijsstabiliteit binnen de Eurozone, daarmee het bewaken van de koopkracht en het beheersen van de inflatie. Een ideaal inflatiepercentage ligt rond de 2%.
Het enige wapen dat de ECB bezit om de inflatie te dempen, is het laten stijgen van de rente. Dit remt de economie immers af en zal prijzen doen afnemen.
Dat de korte rente na lange tijd weer langzaam zou stijgen, lag in de lijn der verwachting. We hebben immers een (veel te) lange periode een zeer lage tot negatieve rente gehad. De coronacrisis is hier ook debet aan, de rente werd immers bewust laag gehouden om verdere negatieve gevolgen voor de economie te voorkomen. De ECB was voornemens de rente rustig op te laten lopen. Echter strooit de fors toegenomen inflatie roet in het eten en vraagt om een actievere aanpak. Deze is reeds in gang gezet.
Wat kunt u als belegger doen tegen inflatie?
Als belegger bent u het meest kwetsbaar voor inflatie als u geld op de bank heeft staan. Inflatie maakt spaargeld immers minder waard. Het verstandigst is dan ook om uw vermogen te investeren. Dit biedt bescherming tegen inflatie, zeker op langere termijn.
Veel investeerders zijn er van overtuigd dat als er sprake is van (hyper)inflatie, ze moeten beleggen in zaken die niet kunnen worden bijgedrukt of die niet in handen zijn van een land of overheid. Omdat dit beperkt aanwezig is op de wereld, zo redeneert men, wordt dit bij hyperinflatie alleen maar meer waard. Maar waar kun je ten tijde van inflatie dan het beste in beleggen?
De populairste bescherming tegen inflatie zijn dan ook edelmetalen zoals goud, zilver en platina. Beleggen in edelmetalen wordt door menigeen in tijde van geldontwaarding, gezien als een stabiele en veilige haven voor vermogensbescherming. Wat echter vaak wordt onderschat, is dat je als belegger de kans loopt op een plotselinge waardedaling. Ook vastgoed wordt door investeerders als inflatiebestendig bestempeld. Vastgoedprijzen stijgen mee, evenals de huurinkomsten die ten tijde van inflatie worden geïndexeerd.
We durven als vermogensbeheerder te concluderen dat spaargeld op termijn het meest inflatiegevoelig is en dat vermogenden er verstandig aan doen dit geld gespreid te investeren in grondstoffen en vastgoed, maar ook een belangrijk deel in aandelen.
Hoe inflatiebestendig zijn aandelen?
Inflatie blijft het schrikbeeld van iedere belegger. We moeten echter niet vergeten dat uit het verleden blijkt dat aandelen historisch het meest inflatiebestendig zijn. Ondernemingen zullen in tijden van zwaar weer of inflatie immers hun strategie aanpassen en alles op alles zetten om winsten te handhaven en verliezen te beperken.
Dat neemt niet weg dat inflatie een grote angst is voor menig belegger en dat het voelbaar is op de beurzen wanneer de ECB de rente laat stijgen. U als belegger wordt momenteel op de proef gesteld.
Op de langere termijn keren de beurskoersen echter weer terug naar het gemiddelde en wordt er weer een zeker evenwicht bereikt. Dit begrip staat in de beleggingswereld beter bekend als ‘Mean Reversion’. Helaas zult u tot die tijd even door de zure appel heen moeten bijten. Want uit het verleden blijkt: een succesvolle en verstandige belegger richt zich altijd op de lange termijn.
Heeft u vragen of opmerkingen?
Mocht u met een van onze adviseurs van gedachten willen wisselen over dit onderwerp of over de onderwerpen in onze andere blogs? Neem dan gerust contact met ons op. Wij staan u graag te woord.
